Müze ,1954 yılında Kapadokya Bölgesinin ilk turistik oteli olarak , Ortahisarda yapılmış olan, eski “Göreme Otel” binasının resetorasyon çalışmaları yapıldıktan sonra kurulmuştur.

“Göreme Otel” o yıllarda Bölgeye gelen bir çok ünlü ismi ağırlamıştır. Otelde çıkan bir yangın sırasında, Otel Kayıt Defteri yanmış  ve o günkü bilgilere ulaşılamamıştır. Fakat Halktan öğrendiğimiz kadarı ile  bu isimler arasında; Yaşar Kemal, Kasım Gülek, Yılmaz Güney,Hulisi Kentmen, Çolpan İlhan, Ayhan Işık, Sadri Alışık, Türkan Şoray, Tarık Akan gibi ünlüler ve Halkın ismini bilmediği pek çok yabancı devlet adamı ve sanatçılar vardır.

            Yaşar Kemal, Göreme Otelde kaldığı yaklaşık 1 ay süresince burada peribacalarından esinlenerek bir roman yazmak istemiş, köyün o zamanki çocuklarından ve şu anda hala hayatta bulanan Ahmet Köksal ile sık sık sohbet edermiş ve bir gün; “çocuğum buralarda periler varmış sen hiç gördün mü?” diye sormuş. Ahmet Köksal ise Yaşar Kemal’e “ben hiç peri görmedim” diye cevap vermiş. Bunun üzerine Yaşar Kemal burada kaldığı süre içerisinde “Peri Bacaları” adlı kitabını yazmış ve o kitapta “Göreme Otel"den de bahsetmiştir. 

Müze’de toplam 12 oda bulunmakta ve  Kapadokya Bölgesinde yaşayan insanların geleneksel  yaşam biçimleri etnografik bir dille, heykeller ile canlandırılarak anlatılmaktadır. Kayaların oyularak kilise ve ev haline nasıl getirildiği, tarım hayatı ve tarımda kullanılan aletler, eski kayıt damı (mutfak), pekmez yapımı, halı ve kilim dokumacılığı, kumaş baskı teknikleri, Türk Hamamı, eski bir köy meydanı, köy odası, kız isteme geleneği, kına gecesi merasimi, gelin odası ve finalde gelen ziyaretçilerimizin “Ortahisar Hatırası” fotoğrafı alabilecekleri bir bölüm bulunmaktadır.